Architektura wnętrz WSEIZ

Mezopotamia
    Historia
Kultura , rozkwitająca w żyznych dolinach dwóch potężnych rzek: Tygrysu i Eufratu, liczyła sobie wiele tysiącleci. Twórcami najstarszej, istniejącej w Międzyrzeczu cywilizacji byli Sumerowie, którzy przybyli na ziemie u zbiegu Eufratu i Tygrysu ok. 3000 roku. p.n.e. Nie stworzyli zcentralizowanego imperium a poszczególnymi połaciami kraju rządzili władcy zamożnych miast. Mędrcom sumeryjskim zawdzięczamy układ liczb oparty o tuzin. Opracowali także pismo klinowe, w którym znaki w formie trójkątnych wgłębień utrwalano na glinianych tabliczkach. Życie w miastach-państwach skupione było wokół kręgów świątynnych tzw. Zigguratów. Najazd Elamitów około 2000 roku p.n.e. położył kres rozwojowi sztuki sumeryjskiej. Imperium trzeciej dynastii z Ur - podobnie jak miasto Ur - legło w gruzach. Sumer i Akad podzieliły się na wiele miast-państw. Jednym z nich był Babilon założony przez Sumerów w XXIV w p.n.e. Władający nim od około 1792 r. p.n.e. amorycki król Hammurabi podbił inne miasta i stworzył imperium babilońskie. Następcy  Hammurabiego utracili północną część państwa gdzie ok. roku 1375 p.n.e. odrodziło się państwo  Asyryjskie (pierwotnie utworzone ok. roku 1800 p.n.e. które wraz z pozostałą częścią krainy, dostało się pod rządy Hammurabiego). Czas największej potęgi władców Assuru przypadł na okres od IX do VI stulecia p.n.e. Po śmierci Assurbanipala nastąpiła krótka, bo licząca niespełna 100 lat, era ponownej świetności Babilonu, zakończona podbojem międzyrzecza przez Persów. Imperium Persów , stworzone około roku 550 p.n.e. przez Cyrusa II , w ciągu dwudziestu lat objęło tereny od morza Jońskiego po Indus. Centrum państwa znajdowało się na Wyżynie Irańskiej gdzie wzniesiono okazałe miasta: Suzę, Persepolis i Ekbatanę. Podobnie jak Egipt , Mezopotamię w VII w n.e. opanowali wyznawcy islamu.
    Architektura
Praktycznie jedynym dostępnym w Mezopotamii budulcem była glina, toteż większość budowli wykonywano z suszonej na słońcu lub wypalanej cegły. Miasta otaczano fosami i murami a bramy wzmacniano pylonami. Mieszkańcy Mezopotamii rzadko stosowali kolumny. Nawet najbardziej reprezentacyjne sale były niewielkie, lecz często przykryte sklepieniem kolebkowym. Najbardziej znanym typem budowli sakralnej był Ziggurat, rodzaj tarasowej budowli, której najwyższa platforma służyła do odprawiania ceremonii religijnych. Wzniesiony ok. 2100 roku p.n.e. ziggurat z miasta Ur był zbudowany z suszonej cegły wzmocnionej drewnianymi belkami i obłożony cegłą, dla odmiany wypaloną. Trzy szerokie rampy prowadziły do dolnej świątyni, zaś stamtąd jeden bieg schodów  wznosił się poprzez trzy tarasy do górnego sanktuarium. Wierzono, że do tej właśnie, położonej na szczycie zigguratu świątyni, zstępował z nieba bóg. Budowla z Ur była wzorem dla znacznie większego gmachu sakralnego w Babilonie, który ponoć dał poczatek biblijnej opowieści o wieży Babel. Z czasów odrodzenia się potęgi Babilonu pochodzi Brama Isztar będąca jednym z dziewięciu wejść do miasta. Wzniesiona około roku 575 roku p.n.e. ozdobiona została ceramicznymi, pokrytymi glazura reliefami, z przedstawieniami lwów. Pylony również udekorowano płaskorzeźbami przedstawiającymi  święte zwierzęta czczone w Babilonie: Byki – symbolizowały Adada, lwy- Isztar zaś gryfy- Marduka. Głowy byków wieńczyły również dwudziestometrowe kolumny wspierające strop sali tronowej rezydencji Dariusza I w Persepolis w V-IV w p.n.e.  W murze otaczającym miasto wybudowano Bramę Wszystkich Ludów za którą znajdował się portyk składający się z 4 kolumn. Za nim, na prawo, wyróżnia się jedno z pomieszczeń reprezentacyjnych, wzniesiona na drugim tarasie apadana, pełniąca funkcję Sali Audiencyjnej.







1. Ziggurat w Ur
2. Brama Isztar
3. Pałac Dariusza w persepolis